Lukarny - charakterystyczne przeszklenia, zakończone w górnej części trójkątem lub łukiem, wyniesione poza płaszczyznę dachu i stanowiące atrakcyjną alternatywę dla okien dachowych, coraz częściej stają się głównym elementem dekoracyjnym nowoczesnych projektów budowlanych. Zwłaszcza wielkogabarytowe konstrukcje cieszą się coraz większą popularnością wśród inwestorów, choć amatorzy bardziej tradycyjnego stylu, np. architektury dworkowej, także decydują się na realizację tego rodzaju przeszkleń w roli okien doświetlających pomieszczenia na poddaszu. Na co zwrócić uwagę przy projektowaniu i wykonaniu lukarn, aby uzyskać piękne wnętrze i atrakcyjną bryłę budynku, a jednoczenie móc cieszyć się komfortem użytkowania takiego okna?

Harmonijne proporcje

Właściwe proporcje - to klucz do osiągnięcia atrakcyjnego efektu wizualnego, tak na zewnątrz jak i we wnętrzu budynku. Wybierając projekt lub zlecając go do realizacji architektowi, zwróćmy uwagę, aby rozmieszenie lukarn pozwalało na swobodną aranżację wnętrza. Pamiętajmy też, że przez tego rodzaju przeszklenie do pomieszczeń dostaje się nieco mniej światła niż przez tradycyjne okna elewacyjne. Efekt ten wynika z konstrukcji ścianek bocznych, na których lukarna jest wsparta, a które mogą ograniczać ilość światła napływającą do wnętrza. Zjawisko to jest bardziej problematyczne w przypadku dachów o małym kącie nachylenia, ponieważ w takich przypadkach konieczne jest znaczne wydłużenie bocznych ścianek, przez co okno zostaje umieszczone w pewnego rodzaju tunelu. Jeśli natomiast dach jest bardziej spadzisty - ścianki są krótsze i ograniczają dopływ światła w znacznie mniejszym stopniu. Ważna jest również powierzchnia okien. „Złoty środek" dla domów z dachami o dużym kącie nachylenia to około 1/6-1/8 powierzchni podłogi w pomieszczeniu, w którym okno ma się znajdować. Jeśli jednak dach jest bardziej płaski - lukarny warto powiększyć.

Usytuowanie

Duże okno przyniesie najwięcej korzyści jeśli będzie można przez nie podziwiać piękny widok. Decydując się na wybór projektu z takim elementem - wybierzmy taki, w którym lukarna skierowana będzie w najlepszym kierunku - nie na dom sąsiada, lecz raczej na ogród. Decydując się na realizację projektu z lukarną wielkopowierzchniową, pamiętajmy też, że przez duże okno wpada nie tylko dużo światła, ale też ciepła słonecznego. Jeśli zależy nam na maksymalnym doświetleniu wnętrza światłem dziennym - okno powinno być skierowane na słoneczną stronę - południowy wschód, południe lub południowy zachód. Wówczas, zwłaszcza w sezonie letnim, pomieszczenie będzie się mocno nagrzewało, dlatego warto od razu zadbać o odpowiednie osłony, umożliwiające kontrolowanie ilości światła i ciepła napływające do wnętrza. Zjawisko nagrzewania pomieszczeń energią słoneczną przynosi jednak korzyści w chłodniejszych miesiącach. Jest to  tzw. darmowy zysk ciepła, pozwalający ograniczyć koszty związane z ogrzewaniem.

Wybór systemu

Ze względów bezpieczeństwa, szczególnie wielkogabarytowe lukarny wymagają zastosowania odpowiednio sztywnego i wytrzymałego systemu. Solidne rozwiązanie zapewni wieloletnie, bezproblemowe użytkowanie przeszklenia, nawet w miejscu narażonym na dodatkowe obciążenia, takie jak parcie wiatru, czy silne nasłonecznienie. Kluczowe, przy wyborze profilu, są zastosowane w nim stalowe wzmocnienia, zamontowane fabrycznie w ramę i skrzydła okna. Im są one grubsze - tym bardziej wytrzymałe i sztywne są konstrukcje w nich wykonane. Jeśli do realizacji przeszkleń wielkopowierzchniowych, w tym lukarn, wybieramy stolarkę PVC - warto poszukać systemów, w których wzmocnienia stalowe osiągają grubość 1,8 mm - tak jak np. w przypadku Vetrex V90+, czy Vetrex V82. W przypadku tych produktów dodatkowym atutem jest głębokość zabudowy, która także przekłada się na stabilność okna, a dodatkowo umożliwia zastosowanie szerokich, pakietów szybowych o specjalnym zastosowaniu: energooszczędnych, dźwiękoszczelnych lub o podwyższonej odporności na włamanie. Wartym rozważenia rozwiązaniem jest również wykonanie lukarn w systemach aluminiowych, które z definicji charakteryzują się większą sztywnością i opracowane zostały specjalnie z myślą o konstruowaniu w nich przeszkleń wielkogabarytowych. Tego rodzaju systemy posiadają imponującą skalę wymiarów, w jakich na ich bazie wykonane mogą zostać okna. Z powodzeniem można więc realizować z ich wykorzystaniem lukarny wielopoziomowe, stosowane w pomieszczeniach z antresolą.